Στερνατία
Το εξαήμερο ταξίδι στη Νότια Ιταλία των 105 εκπαιδευτικών των Ομάδων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης των Γ’ & Δ’ Διευθύνσεων Πρωτοβάθμιας Αθηνών ολοκληρώθηκε με ένα αλησμόνητο, συγκλονιστικό οδοιπορικό στο σημαντικότερο από τα ελληνόφωνα χωριά της σαλεντινής Ελλάδας, τη Στερνατία..
Οδηγός μας σε αυτό το οδοιπορικό και ψυχή του Ελληνισμού εδώ ο Giorgio Vincenzo Filieri, Καθηγητής της Griko, συνεργάτης του “Istituto di Culture Mediterranee” (Prov. di Lecce) για το Πρόγραμμα «Pos matome Griko”
Σύμφωνα με τον Giorgio Vincenzo Filieri, το όνομα αυτό μπορεί να προέκυψε από τις ατέλειωτες στέρνες που υπάρχουν στην περιοχή.
Το κτίριο του Δημαρχείου
Η παράδοση, όμως, αναφέρει ότι κι εκεί στα παλιά χρόνια είχαν τη συνήθεια να μοιρολογάνε τους νεκρούς οι «πρεφίκες» ή «ρεπούτες» όπως άλλωστε γινόταν και σ’ όλη τη γη τού Οτράντο. Επειδή αυτές χτυπούσαν το στέρνο τους την ώρα πού έθαβαν τους νεκρούς, όπως περιγράφει ό Όμηρος την ταφή τού Έκτορα στην Τροία, πήρε το όνομα από το στέρνο και τύπτω. Οι Έλληνες την κατοίκησαν από τότε πού σιγά-σιγά οι μεγάλες πόλεις διαλύονταν. Ή παράδοση λέει ακόμα πώς επτά πόλεις μαζεύτηκαν στη Στερνατία, πού την έκαναν φρούριο για να προστατευτούν. Και πάνω στην πόρτα του έγραψαν τη λέξη πού σώζεται ακόμα ΦΙΛΙΑ.
Περπατήσαμε σε όλα τα στενά δρομάκια του τόπου
Πλάι στη λέξη αυτή είναι ένας χάρτης, πού γράφει την ένωση των επτά πόλεων, και ένας δράκος πού σημαίνει τη δύναμη στην ένωση και την φιλία πού κλείνει ή πόρτα αυτή της προστασίας.
Το 1480 πολιορκήθηκε από τους Τούρκους πού τελικά την νίκησαν και την καταστρέψανε. Γι’ αυτό και δεν έχει η πόλη να δείξει σπουδαία ελληνικά μνημεία, Η εκκλησία έχει καμπαναριό σε στυλ μπαρόκ όπως και οι άλλες Σαλεντίνικες πόλεις..
Ακόμα μέχρι σήμερα στη Στερνατία ακούς τους γέρους να σου μιλάνε για τα δικά τους με παραβολές τού Ευαγγελίου στα Ελληνικά. Οι κάτοικοι, 3500 περίπου, ζουν από τα προϊόντα πού οι ίδιοι παράγουν στα καμίνια πού είναι εκεί γύρω ψήνοντας τούβλα για τα σπίτια, βάζα, πιάτα και διάφορα είδη λαϊκής. Η μετανάστευση έκανε μεγάλο κακό στον Ελληνισμό της Στερνατίας.
Ο κύριος Gaetano Mastroilia, ένας από τους κατοίκους του ξεχωριστού τόπου μάς μίλησε για τα παιδικά του χρόνια και τη σχέση του με την ελληνική γλώσσα, ενώ απήγγειλε ποιήματά του στο Κέντρο Μελέτης έναν υπέροχο χώρο στο Palazzo Marchesale Granafei.
Ο Giorgio Vincenzo Filieri τραγουδά μελωδίες της Κάτω Ιταλίας στην “Griko.
Ο κύριος Gaetano Mastroilia μιλά για τα παιδικά του χρόνια
https://drive.google.com/open?id=1WemFvzjfz7CJ7wChrACjjSlW9jq5wDeX (Ο κύριος Gaetano Mastroilia απαγγέλει ποιήματα)
Καταλυτική παρουσία για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιά της Grecia Salentina, (Ελλάδα του Σαλέ
ντο) και ολόκληρης της γής του Ότραντο (Terra d’Otranto). αλλά και στην διατήρηση και προστασία της γλώσσας του Σαλέντο την “Griko” είναι ο Giorgio Vincenzo Filieri, Καθηγητής της Griko,συνεργάτης του “Istituto di Culture Mediterranee” (Prov. di Lecce) για το Πρόγραμμα «Pos matome Griko”
Η ημέρα ολοκλρώθηκε με ένα μοναδικό γλέντι με ζυμωτά φρέσκα ζυμαρικά, άφθονο κρασί του ιtαλικού νότου και το συγκρότημά τους Astèria.
Encardia & Asteria @ Sternatia, L’Acqua di la Funtana
Η «Ταραντέλα Πίτσικα» είναι ο πιο χαρακτηριστικός τελετουργικός χορός και χορός της έκστασης της κάτω Ιταλίας. Ο παραδοσιακός χορός της κάτω Ιταλίας, η ταραντέλα, συνδέεται μα την αρχαία ελληνική αποικία του Τάραντα και στον πυρήνα των ελληνόφωνων χωριών του Σαλέντο. Συνδέεται λοιπόν με ένα φαινόμενο που ονομαζόταν ταραντισμός. Ο ταραντισμός ήταν μια μορφή κρίσης μανίας που θεωρούσαν ότιοφειλόταν στο τσίμπημα μιας αράχνης για αυτό και ονομάζεται και ταραντέλα πίτσικα από το πιτσικάρε – τσιμπάω. Η Λικόσα ταραντούλα θεωρούσαν ότι τσιμπούσε κάποιον χωρικό μέσα στα χωράφια. Και για να θεραπευτεί κάποιος που τον είχε τσιμπήσει γινόταν ένας μουσικός εξορκισμός.
Ειδικοί οργανοπαίχτες πήγαιναν στο σπίτι του άρρωστου και άρχιζαν να παίζουν 12 διαφορετικά μοτίβα. Στην αντίστοιχη μελωδία που θεωρούσαν ότι αντιστοιχεί στο μέγεθος και στο χρώμα της αράχνης που τον τσίμπησε ο άρρωστος άρχιζε να χτυπιέται και ξεκινούσε έναν ξέφρενο μιμητικό χορό που μιμούνταν τις κινήσεις της αράχνης. Αυτό μπορούσε να κρατήσει και 3 ολόκληρες μέρες χωρίς διακοπή. Αυτός έπεφτε στο πάτωμα κουρασμένος και εξουθενωμένος αλλά θεραπευμένος.
Το φαινόμενο του ταραντισμού παρουσίασε πολύ μεγάλη έξαρση στο χορό της κάτω Ιταλίας και κυρίως με επίκεντρο τα ελληνόφωνα χωριά. Αρκετές κινήσεις θυμίζουν εικόνες από αρχαία αγγεία σε χορό και οι γυναίκες κυρίως είναι αυτές που παίρνουν το ταμπορέλλο το ντέφι, το οποίο στην αρχαία Ελλάδα το έπαιζαν οι βακχίδες οι ακόλουθες του Διόνυσου.
Μια πραγματικά μεγάλη ημέρα στη Μεγάλη Ελλάδα με αυθεντικά Μεγάλους Έλληνες !!!
Ευχαριστούμε από Καρδιάς τον Giorgio Vincenzo Filieri, τον Gaetano Mastroilia και τους Astèria!!!